تحقیق در مورد برقگیر

برق گیر اصطلاحی در فارسی برای نامیدن دو وسیله الکتریکی متفاوت استفاده میشود:
1.    میله‌های فلزی که در بالای ساختمانها یا در پستهای فشار قوی نصب می‌شوند تا با برخورد صاعقه با این میله‌ها از برخورد مستقیم صاعقه به تجهیز جلوگیری شود. این وسیله (Lightening rod) در مهندسی برق نیزه نیز نامیده می‌شود. این وسیله اولین بار توسط بنیامین فرانکلین مخترع آمریکایی ابداع شد.[۱]
2.    وسیله‌ای است که در شبکه‌های الکتریکی برای حفاظت تجهیزات در مقابل صدمات ناشی از اضافه ولتاژهای ناگهانی همچون صاعقه و رعد و برق به کار برده می‌شود. برق‌گیر (Lightning arrester) در مقابل ولتاژهای معمولی یک مقاومت بسیار زیاد در حد عایق از خود نشان می‌دهد و در مقابل ولتاژهای آنی مقاومت کمی از خود نشان می‌دهد و موجهای الکتریکی را متصل به زمین می‌کند. برق‌گیرها نسبت به سایر وسایل حفاظتی بهترین حفاظت را انجام می‌دهند و بیشترین مقدار حذف امواج گذرا را فراهم می‌کند. برق‌گیرها به صورت موازی با وسیله تحت حفاظت یا بین فاز و زمین قرار می‌گیرند انرژی موج اضافه ولتاژ به وسیله برق‌گیر به زمین منتقل می‌شود.
از وسایل حفاظتی محدود کننده ضربه برای حفاظت تجهیزات سیستمهای قدرت در برابر اضافه ولتاژها استفاده می‌شود یک وسیله حفاظتی محدود کننده ضربه باید اضافه ولتاژهای گذرا یا اضافه ولتاژهای که باعث تخریب تجهیزات شبکه می‌شوند را محدود و به زمین هدایت کنند و بتواند این کار را بدون اینکه آسیبی ببیند به دفعات تکرار کند. برق‌گیرها نسبت به سایر وسایل حفاظتی بهترین حفاظت را انجام می‌دهند و بیشترین مقدار حذف امواج گذرا را فراهم می‌کنند. برق‌گیرها به صورت موازی با وسیله تحت حفاظت یا بین فاز و زمین قرار می‌گیرند. انرژی موج اضافه ولتاژ به وسیله برق گیر به زمین منتقل می‌شود.
یک برق‌گیر خوب باید دارای مشخصات زیر ب[۲]اشد:
1.    در ولتاژ نامی شبکه، به منظور کاهش تلفات دارای امپدانس بینهایت باشد
2.    در اضافه ولتاژ به منظور محدود سازی سطح ولتاژ دارای امپدانس کم باشد
3.    توانایی دفع یا ذخیره انرژی موج اضافه ولتاژ را بدون اینکه خود صدمه ببیند داشته باشد
4.    پس از حذف عبور اضافه ولتاژ بتواند به شرایط مدار (حالت کار عادی) برگردد
پارامترهای مهم برای انتخاب برق‌گیر مناسب جهت حفاظت عایقی:
1.    ماکزیمم ولتاژ کار دائم (MCOV)
2.    ولتاژ نامی (Ur)
3.    جریان تخلیه نامی (۸٫۲۰ µsec)
4.    ماکزیمم جریان ضربه قابل تحمل (۴٫۱۰ µsec)
5.    قابلیت تحمل جذب انرژی W
عوامل مهم در آسیب دیدگی برق‌گیرها:
1.    نفوذ رطوبت و آلودگی
2.    اضافه ولتاژهای گذرا و موقتی
3.    عدم انطباق شرایط بهره‌برداری با مشخصه برق‌گیر (طراحی غلط)
4.    عوامل ناشناخته
مشخصه‌ها و ویژگی‌ها[ویرایش]یک برق‌گیر خوب باید دارای مشخصات زیر ب[۲]اشد:
1.در ولتاژ نامی شبکه، به منظور کاهش تلفات دارای امپدانس بینهایت باشد
2.در اضافه ولتاژ به منظور محدود سازی سطح ولتاژ دارای امپدانس کم باشد
3.توانایی دفع یا ذخیره انرژی موج اضافه ولتاژ را بدون اینکه خود صدمه ببیند داشته باشد
4.پس از حذف عبور اضافه ولتاژ بتواند به شرایط مدار (حالت کار عادی) برگردد
پارامترهای مهم برای انتخاب برق‌گیر مناسب جهت حفاظت عایقی:
1.ماکزیمم ولتاژ کار دائم (MCOV)
2.ولتاژ نامی (Ur)
3.جریان تخلیه نامی (۸٫۲۰ µsec)
4.ماکزیمم جریان ضربه قابل تحمل (۴٫۱۰ µsec)
5.قابلیت تحمل جذب انرژی W
عوامل مهم در آسیب دیدگی برق‌گیرها:
1.نفوذ رطوبت و آلودگی
2.اضافه ولتاژهای گذرا و موقتی
3.عدم انطباق شرایط بهره‌برداری با مشخصه برق‌گیر (طراحی غلط)
4.عوامل ناشناخته
انواع[ویرایش]انواع برق‌گیرهای مرسوم عبارتند از:
1.برق‌گیر شاخکی یا جرقه‌ای
2.برق‌گیر سوپاپی
3.برق‌گیر اکسید فلزی
4.برق‌گیر میله‌ای
5.برق‌گیر لوله‌ای
6.برق‌گیر سیلیکون کارباید (SIC)
7.برق‌گیر نوع اکسید فلزی (MOV)
معایب برق‌گیر میله‌ای
1.تداوم عبور جریان به زمین حتی پس از حذف اضافه ولتاژ
2.افت شدید ولتاژ فاز به خاطر اتصال کوتاه شدن فاز در لحظه عبور جریان از برق‌گیر
3.دارای تأخیر زمانی متناسب با اضافه ولتاژ
4.پراکندگی زیاد ولتاژ جرقه
مزایای برق‌گیر نوع اکسید فلزی (MOV)
1.کارایی بهتر نسبت به سایر برق‌گیرها
2.پراکندگی کم ولتاژ پسماند همچنین دارای ولتاژ پسماند خیلی کم
3.دارای تأخیر زمانی خیلی کم
4.برگشت طبیعی به وضعیت اولیه یا مدار باز
5.دارای مشخصه ولت-جریان خطی‌تر از برق‌گیر SIC
6.دارای سطح حفاظتی خوب
نحوهٔ اتصال[ویرایش]یک سر برق‌گیر را به زمین فرو کرده و با وسیله ای دیگر انرا محکم و سر دیگر را به نقطه‌ای که می‌خواهند مورد حفاظت قرار گیرد متصل می‌کنند. معمولاً در ورودی ترانس‌ها و یا ورودی موتورها نصب می‌شود.

تحقیق درسی کامل در مورد ماهی قزل آلا

ماهی قِزِل‌آلا یا گُل‌ماهی[۱] از نوع ماهی‌های سردآبی است و در زیرگروه ماهی‌های آزاد جای می‌گیرد دارای بدنی فشرده و داری باله دمی بزرگ‌تر از ماهی آزاد است. ساقه دمی آن مرتفع، سر کند و قسمت خارجی باله دمی تقریباً صاف است. تعداد فلس بین باله چربی و خط جانبی ۱۹–۱۴ عدد و بطور متوسط حدود ۱۶ عدد می‌باشد. تعداد خارهای اولین کمان آبشش بین ۵–۲ عدد است که به شکل شمشیر بوده و در پایین به شکل دکمه درآمده‌اند. حداکثر طول بدن ماهی قزل آلا ۱۴۰ سانتیمتر و وزن آن تقریباً به ۵ کیلوگرم می‌رسد. 
نحوه زندگی
تخم‌ریزی آنها بین ماه‌های بهمن و اسفند است. تعداد تخمها حدود ۱۰ هزار عدد است که تقریباً برای هر کیلوگرم و وزن بدن ماهی ماده ۱۵۰۰ عدد تخم برآورد می‌شود. بیشتر ماهیان بالغ نر و ماده بعد از تخم ریزی زنده مانده و در سال بعد برای تخم ریزی مجدداً وارد آب رودخانه می‌شوند.
لارو این ماهی به‌وسیله نوارهای تیره رنگ با نقطه‌های قرمز زیاد مشخص می‌شوند. بچه ماهیان ۵–۱ سال در آب شیرین زندگی می‌کنند که در شمال اروپا این مدت به ۵ سال می‌رسد. هنگامی که طول آنها به ۲۵–۱۵ سانتیمتر رسید وارد آب شده و بیشتر در ساحل دریا بسر می‌برند.
قزل‌آلای رنگین‌کمان
این ماهی دارای یک نوار پهن به صورت رنگین کمان در هر طرف بدن است. دوره تخم ریزی از ماه‌های آخر زمستان تا اواخر بهار و تعداد تخمها بین ۵–۱ هزار عدد است. امروزه ماهی قزل آلای رنگین کمان به صورت ماهی شماره یک اکثر کارگاه‌های تکثیر و پرورش ماهیان سرد آبی در بیشتر نقاط جهان درآمده‌است.
از خصوصیاتی که این ماهی را مورد توجه قرار داده، سازش آن با شرایط پرورش متراکم است. از طرف دیگر این ماهی در انتخاب غذا زیاد سختگیر نیست و از سرعت رشد خوبی نیز برخوردار است.
 
ماهیگیری با قلاب
ماهیگیری با چوب ماهیگیری.ماهیگیری با قلاب یک روش ماهیگیری است که در آن از قلاب ماهی گیری استفاده می‌شود. قلاب معمولاً به نخ ماهیگیری متصل است و نخ ماهیگیری هم به چوب ماهیگیر وصل می‌شود. چوب ماهیگیری معمولاً یک چرخ ماهیگیری دارد که برای کنترل پرتاب قلاب و گرفتن ماهی کاربرد دارد. [۱]
ماهیگیری با قلاب، شیوه رایج در ماهیگیری ورزشی است. در مقابل، ماهیگیری تجاری عمدتاً با تور ماهیگیری صورت می‌گیرد.
گونه‌های متعدد ماهی در آبهای شور و در آبهای شیرین وجود دارند که قابل صید با قلاب هستند.
قلاب ماهیگیر
یک قلاب ماهی گیری.قلاب ماهیگیری مهمترین وسیله در ماهیگیری با چوب (ماهیگیری با قلاب) است.
طعمه
برای ماهیگیری با قلاب از طعمه طبیعی یا طعمه مصنوعی استفاده می‌شود.
طعمه مصنوعی شبیه مگس برای شکار ماهی قزل آلا .طعمه مصنوعی بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند فقط از طعمه مصنوعی برای ماهنیگری استفاده کنند.
طعمه‌های طبیعی
دم موش طعمه ماهی طبیعی محبوب.طعمه‌های طبیعی برای هماهیگیری آب شور و شیرین به کار می‌روند و شامل کرم‌ها، زالو، کپورماهی، قورباغه، سمندر، هشت پا، ماهی مرکب، حشرات و حتی میگو می‌شوند.
کرم خاکی رایجترین طعمه ماهیگیری طبیعی برای ماهیگیری در آبهای شیرین است.

تحقیق کامل در مورد احترام به والدین

احترام به والدین
موارد نشان دهنده اهمیت نیکی به والدین:
1. نیکی به پدر و مادر در کنار توحید:
در سوره بقره آیه 83 مى‏خوانیم: لا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً:
و در سوره نساء آیه 36 :  و اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً.
و در سوره انعام آیه 151 مى‏فرماید: أَلَّا تُشْرِکُوا بِهِ شَیْئاً وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً.
و همچنین در اسراء 23 : وَ قَضى‏ رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً.
از این آیات معلوم می‌شود که عقوق والدین بعد از شرک به خدا در شمار بزرگترین گناهان و یا خود این از بزرگترین آنها است و از آن طرف هم معلوم می‌شود که واجب‌ترین واجب‌ها احسان به پدر و مادر است.
2. احترام انبیاء نسبت به پدر و مادرشان:
از بعضی آیات این درس مهم را از انبیاء می‌آموزیم خداوند در مورد یحیی ـ علیه السلام ـ می‌فرماید:
(( وَ بَرًّا بِوالِدَیْهِ ))
و در مورد عیسی می‌فرماید:
«وَ بَرًّا بِوالِدَتِی وَ لَمْ یَجْعَلْنِی جَبَّاراً شَقِیًّا»
(( خداوند مرا نسبت به مادرم نیکوکار قرار داده است و جبار و شقی قرار نداده است ))
در سال‌های آغاز بعثت پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ بود. روزی آن حضرت: فرشی پهن فرموده بود و روی آن نشسته بود که در این موقع شوهر حلیمه به حضور آن حضرت آمد، پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ به یاد مهربانی‌های او، برخاست و او را احترام زیادی کرد و گوشه‌ای از فرش خود را گسترد و پدر رضاعی خود را روی آن نشاند طولی نکشید که مادرش حلیمه وارد شد، حضرت گوشه دیگر فرش را برای او پهن کرد و او را روی آن نشانید و محبت فراوانی به مادر رضاعی خود کرد.
3. سفارش به همه مردم نسبت به تمام پدران و مادران:
در آیات به انسان‌ها سفارش شده است که نسبت به پدر و مادر احترام و احسان کنند و نگفته است که ای مسلمان‌ها به پدر و مادر خود احترام کنید
«وَ وَصَّیْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَیْهِ حُسْناً»
و از طرف مادران و پدران هم احترام آنها اختصاصی به پدران و مادران مسلمان ندارد بلکه هر کس که پدر و مادر است باید مورد احترام فرزندان قرار گیرد چون در آیات سخن از «والدین» است بدون هیچ قیدی به ایمان و اسلام.


سوره نعمان 15
(( وَ إِنْ جاهَداکَ عَلى أَنْ تُشْرِکَ بِی ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفاً ))
در این آیه با آن‌که پدر و مادر کافر هستند و فرزند را دعوت به کفر می‌کنند خداوند فقط در این مورد اجازه عدم اطاعت داده است امّا با این حال می‌فرماید: ولو این‌که آنها کافرند ولی با آنها در دنیا به طور شایسته‌ای رفتار کن.
4. سفارش به فرزندان شده نه والدین:
در قرآن آیات زیادی تأکید بر رعایت حقوق پدر و مادر آمده است امّا به والدین نسبت به فرزندان سفارش کمتر می‌شود مگر در مورد نهی از کشتن فرزندان که یک عادت شوم و زشت در عصر جاهلیت بود.
این هم به خاطر آن است که پدر و مادر به حکم عواطف نیرومندشان کمتر ممکن است فرزندان خود را فراموش کنند در حالی که زیاد اتفاق می‌افتد که فرزندان پدر و مادر خود را مخصوصاً در دوران پیری فراموش کنند.
5. شکر والدین هم ردیف شکر خدا:
«أَنِ اشْکُرْ لِی وَ لِوالِدَیْکَ»
((  (به او توصیه کردم) که برای من و پدر و مادرش شکر به جا آور ))
همان طور که ملاحظه می‌شود در این آیه خداوند و شکر والدین در یک ردیف قرار گرفته‌اند، لذا امام رضا ـ علیه السلام ـ می‌فرماید:
خدا امر فرموده به شکرگذاری از خودش و برای والدین، پس اگر کسی والدین را شکر نکند خدا را هم نمی‌کند.
یکی از آثار مهم احترام و نیکی کردن به پدر و مادر:
غفران الهی:
خداوند در سوره اسراء بعد از آنکه دستور می‌دهد که نسبت به پدر و مادر نیکی و احترام و خضوع داشته باشید بعد از آن می‌فرماید:
«ربکم اعلم بما فی نفوسکم ان تکونوا صالحین فانه کان للاوابین غفورا.»
«خدا به آنچه در دلهای شما است از خود شما آگاهتر است اگر همانا در دل اندیشه صلاح دارید خدا هرکه را با نیت پاک به درگاه او تضرع و توبه کند البته خواهد بخشید.»




و یکی از آثار بی‌حرمتی به پدر و مادر گرفتار شدن به عذاب الهی است:




سوره احقاف 17
(( والذی قال لوالدیه افٍ لکما اتعد اننی ان اخرج و قد خلت القرون من قبلی و هما یستغیثان الله ویلک ءامن ان وعدالله حق فیقول ما هذا الا ساطیر الاولین ))
(( آیا به من وعده می‌دهید که من در روز قیامت مبعوث می‌شوم در حالی که قبل از من هم اقوامی بودند و مردند و هرگز مبعوث نشدند ))
این آیه در مورد فرزند بی ایمان و حق نشناسی است که مورد عاق والدین واقع شده است و به پدر و مادر اف گفته و می‌گوید:  این پدر و مادر مؤمن در مقابل این فرزند تسلیم نمی‌شوند آنها فریاد می زنند و خدا را به یاری می‌طلبند که وای بر تو ای فرزند ایمان بیاور که وعده خدا حق است اما او همچنان لجاجت می‌کند و در مقابل پدر و مادر می‌گوید اینها چیزی جز افسانه‌های پیشین نیست.
از این آیه معلوم می‌شود این فرزند کاملا به پدر و مادر بی احترامی کرده و به حرف پدر و مادر گوش نداده بلکه حتی آنها را مسخره هم کرده است سرانجام کار چنین افرادی را در آیه بعد روشن می‌کند و می‌فرماید:
سوره احقاف 18
(( اولئک الذین حق علیهم القول فی امم قد خلت من قبلهم من الجن و الانس انهم کانو خاسرین ))
(( آنها کسانی هستند که عذاب الهی در باره آنها حتمی است و همراه با اقوام کافر از جن و انس که قبلا از آنها بوده گرفتار مجازات دردناک می‌شوند و اهل دوزخ‌اند ))
احترام به والدین در قرآن
در قرآن ،آیاتی با مضمون نیکی به والدین (و بالوالدین احسانا) وجود دارد آیا طبق این آیات اطاعت از پدر و مادر واجب است؟!
در زیر به بیان این مورد اشاره می کنیم :
سوره اسراء 23 و 24

((  وَ قَضى‏ رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَرِیماً (۲۳) وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی صَغِیراً  ))

(( پروردگارت مقرّر داشت که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکى کنید. اگر یکى از آن دو یا هر دو نزد تو به پیرى رسیدند، به آنان «اف» مگو و آنان را از خود مران و با آنان سنجیده و بزرگوارانه سخن بگو . و از روى مهربانى و لطف، بالِ تواضع خویش را براى آنان فرودآور و بگو: پروردگارا! بر آن دو رحمت آور، همان گونه که مرا در کودکى تربیت کردند ))




نکته‏ ها:
در احادیث، در مورد احسان به والدین بسیار سفارش شده و از آزردن آنان نکوهش به عمل آمده است: پاداش نگاه رحمت به والدین، حج مقبول است. رضایت آن دو رضاى الهى و خشم آنان خشم خداست. احسان به پدر و مادر عمر را طولانى مى‏کند و سبب مى‏شود که فرزندان نیز به ما احسان کنند.

در احادیث آمده است: حتّى اگر تو را زدند، تو «افّ» نگو، خیره نگاه مکن، دست بلند مکن، جلوتر از آنان راه نرو، آنان را به نام صدا نزن، کارى مکن که مردم به آنان دشنام دهند، پیش از آنان منشین و پیش از آنکه از تو چیزى بخواهند به آنان کمک کن.

مردى مادرش را به دوش گرفته طواف می داد، پیامبر را در همان حالت دید، پرسید: آیا حقّ مادرم را ادا کردم؟ فرمود: حتّى حقّ یکى از ناله ‏هاى زمان زایمان را ادا نکردى.
از پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله سؤال شد: آیا پس از مرگ هم احسانى براى والدین هست؟ فرمود: آرى، از راه نماز خواندن براى آنان و استغفار برایشان و وفا به تعهّداتشان و پرداخت بدهی هایشان و احترام دوستانشان.
مردى از پدرش نزد پیامبر شکایت کرد. حضرت پدر را خواست و پرسش نمود، پدر پیر گفت: روزى من قوى و پولدار بودم و به فرزندم کمک مى‏کردم، امّا امروز او پولدار شده و به من کمک نمى‏کند. رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله گریست و فرمود: هیچ سنگ و شنى نیست که این قصه را بشنود و نگرید! سپس به آن فرزند فرمود: «انت و مالک لابیک» تو و دارایى‏ات از آنِ پدرت هستید.
در حدیث آمده است: حتّى اگر والدین فرزند خود را زدند، فرزند بگوید: «خدا شما را ببخشد» که این کلمه همان «قول کریم» است. احسان به والدین، از صفات انبیاست. چنان که در مورد حضرت عیسى علیه السلام، توصیفِ «بَرًّا بِوالِدَتِی» و در مورد حضرت یحیى علیه السلام «بَرًّا بِوالِدَیْهِ» آمده است.
والدین، تنها پدر و مادر طبیعى نیستند. در برخى احادیث، پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه و آله و امیر المؤمنین علیه السلام پدر امّت به حساب آمده ‏اند. هم چنان که حضرت ابراهیم، پدر عرب به حساب آمده است. «مِلَّةَ أَبِیکُمْ إِبْراهِیمَ» . اگر والدین توجّه کنند که پس از توحید مطرحند، انگیزه‏ى دعوت فرزندان به توحید در آنان زنده مى‏شود.
«قَضى‏ رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»




پیام‏ها:

۱- توحید، در رأس همه‏ى سفارش‏هاى الهى است. «قَضى‏ رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ»

۲- خدمتگزارى و احسان به پدر و مادر، از اوصاف موحّد واقعى است. «أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»

۳– فرمانِ نیکى به والدین مانند فرمانِ توحید، قطعى و نسخ نشدنى است. «قَضى‏»

۴ – احسان به والدین در کنار توحید و اطاعت از خداوند آمده است تا نشان دهد این کار، هم واجب عقلى و وظیفه‏ى انسانى است، هم واجب شرعى. «قَضى‏ رَبُّکَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»

۵- نسل نو باید در سایه‏ى ایمان، با نسل گذشته، پیوند محکم داشته باشند. «أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»

۶ – در احسان به والدین، مسلمان بودن آنها شرط نیست. «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»

۷ – در احسان به پدر و مادر، فرقى میان آن دو نیست. «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»

۸ – نیکى به پدر و مادر را بى‏واسطه و به دست خود انجام دهیم. «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»

۹ – احسان، بالاتر از انفاق است و شامل محبّت، ادب، آموزش، مشورت، اطاعت، تشکّر، مراقبت و امثال اینها مى‏شود. «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً»

۱۰ – احسان به والدین، حدّ و مرز ندارد. «بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً» (نه مثل فقیر، که تا سیر شود، و جهاد که تا رفع فتنه باشد و روزه که تا افطار باشد.)

۱۱ – سفارش قرآن به احسان، متوجّه فرزندان است، نه والدین. «وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً» زیرا والدین نیازى به‏سفارش ندارند و به طور طبیعى به فرزندان خود احسان مى‏کنند.

۱۲- هر چه نیاز جسمى و روحىِ والدین بیشتر باشد، احسان به آنان ضرورى‏تر است. «یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ»

۱۳- پدر و مادر سالمند را به آسایشگاه نبریم، بلکه نزد خود نگهداریم. «عِنْدَکَ»

۱۴ – وقتى قرآن از رنجاندن سائل بیگانه‏اى نهى مى‏کند، «أَمَّا السَّائِلَ فَلا تَنْهَرْ» تکلیف پدر و مادر روشن است. «وَ لا تَنْهَرْهُما»

۱۵- هم احسان لازم است، هم سخن زیبا و خوب. «إِحْساناً … قُلْ لَهُما قَوْلًا کَرِیماً» (بعد از احسان، گفتار کریمانه مهم‏ترین شیوه‏ى برخورد با والدین است.)

۱۶- در احسان به والدین و قول کریمانه، شرط مقابله نیامده است. یعنى اگر آنان هم با تو کریمانه برخورد نکردند، تو کریمانه سخن بگو. «وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا کَرِیماً»

۱۷- فرزند در هر موقعیّتى که هست، باید متواضع باشد و کمالات خود را به رُخ والدین نکشد. «وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ»

۱۸- تواضع در برابر والدین، باید از روى مهر و محبت باشد، نه ظاهرى و ساختگى، یا براى گرفتن اموال آنان. «وَ اخْفِضْ لَهُما … مِنَ الرَّحْمَةِ»

۱۹- فرزند باید نسبت به پدر مادر، هم متواضع باشد، هم برایشان از خداوند رحمت بخواهد. «وَ اخْفِضْ … وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما»

۲۰- دعاى فرزند در حقّ پدر و مادر مستجاب است، و گر نه خداوند دستور به دعا نمى‏داد. «وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما»

۲۱- دعا به پدر و مادر، فرمان خدا و نشانه‏ى شکرگزارى از آنان است. «قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما»

۲۲- در دعا از کلمه «رَبِّ» غفلت نکنیم. «قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما»
۲۳- رحمت الهى، جبران زحمات تربیتى والدین است. «رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی» گویا خداوند به فرزند مى‏گوید: تو رحمت خود را دریغ مدار، و از خدا نیز استمداد کن که اداى حقّ آنان از عهده‏ى تو خارج است.

۲۴- گذشته‏ى خود، تلخى‏ها و مشکلات دوران کودکى و خردسالى را که بر والدین تحمیل شده است از یاد نبرید. «کَما رَبَّیانِی صَغِیراً»

۲۵- پدر و مادر باید بر اساس محبّت فرزندان را تربیت کنند. «ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی»

۲۶- انسان باید از مربّیان خود تشکّر و قدردانى کند. «ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانِی»







مقام مادر در قرآن
آیات قرآن که در مورد حق شناسی از والدین آمده است ‏بر دو قسم است: یک قسم حق شناسی مشترک پدر ومادر را بیان می‏کند وقسم دیگر، آیاتی است که مخصوص حق شناسی مادر است، قرآن کریم اگر درباره پدر حکم خاصی بیان می‏کند فقط برای بیان وظیفه است،
سوره لقمان 14
(( انِ اشکُر لی و لِوالدیکَ ))
(( شکرگزار من و پدر و مادرت باش ))
اما با همه این تجلیل‏های مشترک، وقتی می‏خواهد از زحمات پدر و مادر یاد کند، از زحمت مادر سخن می‏گوید، نه از زحمت پدر، آنجا که می‏فرماید:
سوره احقاف 15
(( و وصّینا الانسانَ بِوالدیه احساناٌ حَملتهُ امُّه کرهاٌ و وضَعته کرها وحَملُه و فِصالُه ثلاثون شهرا  ))

 
زحمات سی ماهه مادر را می‏شمارد، که: دوران بارداری، زایمان، و دوران شیرخوارگی برای مادر دشوار است. و همه اینها را به عنوان شرح خدمات مادر ذکر می‏کند. قرآن کریم به هنگام یادآوری زحمات حتی اشاره‏ای هم به این موضوع ندارد که: پدر زحمت کشیده است.



بنابراین، آیات قرآن که در مورد حق شناسی از والدین آمده است ‏بر دو قسم است: یک قسم حق شناسی مشترک پدر و مادر را بیان می‏کند و قسم دیگر، آیاتی است که مخصوص حق شناسی مادر است، قرآن کریم اگر درباره پدر حکم خاصی بیان می‏کند فقط برای بیان وظیفه است، نظیر:
سوره بقره 223
(وعلی المولودِ له رزقُهُنَّ و کِسوَتُهُنَّ بِالمَعروف)
(( خوراک و پوشاک مادران به طور شایسته به عهده پدر فرزند است ))
ولیکن هنگامی که سخن از تجلیل و بیان زحمات است، اسم مادر را بالخصوص ذکر می‏کند.
در پایان این بحث ذکر این نکته را لازم مى‏دانیم که گاه مى‏شود پدر و مادر پیشنهادهاى غیر منطقى و یا خلاف شرع به انسان مى‏کنند، بدیهى است اطاعت آنها در هیچیک از این موارد لازم نیست، ولى با این حال باید با برخورد منطقى و انجام وظیفه امر به معروف در بهترین صورتش با این گونه پیشنهادها برخورد کرد سخن خود را در این زمینه با حدیثى از امام کاظم ع پایان مى‏دهیم: امام (ع) مى‏گوید:

کسى نزد پیامبر ص آمد و از حق پدر و فرزند سؤال کرد فرمود:

لا یسمیه باسمه، و لا یمشى بین یدیه، و لا یجلس قبله، و لا یستسب له:

" باید او را با نام صدا نزند (بلکه بگوید پدرم!) و جلوتر از او راه نرود، و قبل از او ننشیند، و کارى نکند که مردم به پدرش بدگویى کند" (نگویند خدا پدرت را نیامرزد که چنین کردى!)



منابع و مستندات:1. قرآن کریم
2. کتاب نور الثقلین ج2
3. تفسیر المیزان ج13
4. تفسیر المیزان ج7
5.تفسیر المیزان ج3
6. تفسیر المیزان 17
7. تفسیر نمونه جلد 23
8. وبسایت اندیشه قم